مراد از ناصبى چیست؟ آیا شیعیان اهل سنت را ناصبى مى دانند یا خیر؟
جواب اجمالى:
ناصبى به کسى گویند که با اهلبیت (ع) دشمنى داشته باشد و یا به آنها دشنام و ناسزا بگوید و شیعیان به هیچوجه اهل سنت را ناصبى نمى دانند چون آنها هم اهلبیت (ع) را دوست دارند و دشمنان آل محمد (ص) را کافر مى دانند.
جواب تفصیلى:
مقدمه:
براى روشن شدن جواب مقدمةً به نکاتى اشاره مى شود:
آیات:
1ـ قرآن مى فرماید، به چیزى که آگاهى و اطلاع ندارید، اظهار نظر نکنید «لا تفف ما لیس لک به علم...([1])» از آنچه به آن آگاهى ندارى پیروى مکن، چرا که گوش و چشم و دل همه مسئوولند «و از آنها در مورد کارهاى که انجام مى دهند و... سؤال مى شود».
2ـ مساله دوستى اهلبیت (ذوى القربى) و پرهیز از دشمنى آنها، مورد اتفاق فریقین مى باشد، چون هم قرآن بر این مساله تأکید دارد، و هم روایات خود عامه، اما قرآن مى فرماید: «قل لا اسئلکم علیه اجراً اید المودة فى القربى([2])» بگو: من هیچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى کنم جز دوست داشتن نزدیکانم (= اهل بیتم) و هر کس کار نیکى انجام دهد بر نیکى اش مى افزایم. و بعضى آیات دیگر([3]).
اما روایات:
در دو قسمت بعضى از روایاتى را که از طریق عامه نقل شده است بیان مى کنیم.
الف: روایات محبت به اهل بیت(ع)
1ـ زمخشرى از پیامبر (ص) نقل مى کند که فرمود: «الا و من مات على حب آل محمد مات شهیداً([4])» بیدار باشید هر کس بر محبت آل محمد (ص) بمیرد شهید از دنیا رفته... بخشیده شده، توبه کننده مؤمن، از دنیا رفته، و ملک الموت بشارت بهشت مى دهد، و همچون عروسان وارد بهشت مى شود، و در قبر دو تا در براى او او به سمت بهشت باز مى شود و قبرش مزار ملائکه رحمت مى شود([5]).
2ـ پیامبر (ص) فرمود: «معرفة آل محمد (ص) برائة من النار، و حب آل محمد (ص) جواز على الصراط و الولایة لآل محمد (ص) امانٌ عن العذاب([6])» شناخت آل محمد رهایى از آتش جهنم، دوستى آنها گذرنامه ى رد شدن از پل صراط، و ولایت آل محمد (ص) امان نامه اى است از عذاب.
ب: روایات بغض و دشمنى با اهل بیت
1ـ پیامبر (ص) فرمود: «الا و من مات على بغض آل محمد مات کافراً» هر کسى بر بغض آل محمد (ص) بمیرد کافر از دنیا رفته است، و بوى بهشت به مشامش نمى رسد([7]).
2ـ پیامبر (ص) فرمود: «علىٌ خیر البشر من ابى فقد کفر» على بهترین بشر است هر کس ابا نماید و قبول نکند کافر است([8]).
بعد از بیان مقدمه جواب قسمت اول شبهه این است که ناصبى دو تا معنى دارد.
1ـ معناى لغوى که عبارت است از تعب و رنج، بزحمت انداختن، کوشش نمودن (اذا فرغت فانصب همٌّ ناصِبٌ) یعنى غم بارنج، عیش ناصب و زندگى با مشقت است([9]).
2ـ معناى اصطلاحى، به کسانى ناصبى گفته مى شود که دشمنى با اهل بیت (ع) دارند، و یا به آنان دشنام دهد، و یا به یکى از ائمه (ع) دوازدهگانه شیعه دشمنى، و یا دشنام دهد([10])
این اصطلاح دوم برگرفته از روایات خود اهلبیت (ع)([11]) مى باشد که به چند روایت به عنوان نمونه اشاره مى کنیم:
1ـ ابى بصیر از امام صادق (ع) نقل مى کند که حضرت فرمود: «مُدمِنُ الخمر کعابد و تن، و الناصب لآل محمد شرٌّ منه» شراب خوار مانند بت پرست است و دشمنى با آل محمد (ص) بدتر از شراب خوار است([12]).
2ـ از امام باقر (ع) سؤال شد که آیا زن مؤمنه شیعه مى تواند با ناصبى ازدواج کند فرمود: «لا لانّ الناصب کافرٌ([13])» فرمود: نه، چون ناصبى کافر است.
3ـ در روایت دیگر مى خوانیم «ان الله تعالى لم یخلق خلقاً انجس من الکلب و ان الناصب لنا اهل البیت لا نجس منه([14])» براستى که خداوند نجس تر از سگ نیافرید، دشمن اهلبیت از سگ بدتر است. از این سه روایت بخوبى استفاده مى شود که مراد از ناصبى دشمن اهلبیت (ع) مى باشد، ضمناً استفاده مى شود که آنها نجسند و کافر، و زن مسلمان نمى تواند با آنها ازدواج کند.
اما قسمت دوم شبهه که شیعیان آیا اهل سنت را ناصبى مى دانند؟
باید گفت: خیر شیعیان اهل سنت را ناصبى نمى دانند چرا که اولا اکثریت اهل سنت (غیر از ناصبى ها) محبت اهلبیت را لازم مى دانند (طبق نص قرآن و روایات خود آنها که قبلا اشاره شد، و شافعى یکى از سران چهار مذهب عامه افتخارش این است «ان کان رفضاً حب آل محمد فلیشهد الثقلان انى رافض([15])» اگر دوستى اهلبیت نشانه رافضى بودن است، جن و انس شهادت دهند که من رافضى «و محب اهلبیت) هستم.
و ثانیاً خود اهل سنت دشمن و مبغض اهلبیت را کافر مى دانند که قبلا نقل شد، آنگاه چگونه مى توان گفت آنها ناصبى مى باشند و ثالثاً ناصبى ها چنانکه گفته شد، نجس، ذبیحه آنها حرام، و ازدواج با آنها جائز نیست، اما اهل سنت را هیچ عالم شیعى چنین فتواى درباره آنها نداده است، بلکه در رساله ها تصریح به حلیت ذبیحه آنها، جواز ازدواج به آنها، و... شده است و حتى همه علماى شیعه نماز بر جنازه مسلمان را واجب، و دفن و کفن میت مسلمان را لازم مى دانند([16]).
خلاصه ى جواب قسمت اول شبهه
ناصبى یک معناى لغوى دارد. که به معناى رنج و خستگى و کوشش و... مى باشد و یک معناى اصطلاحى دارد که برگفته از روایات اهلبیت (ع) مى باشد و آن اینکه کسى با اهلبیت دشمنى داشته باشد یا به آنها دشنام و ناسزا بگوید.
خلاصه ى جواب قسمت دوم شبهه
به هیچ وجه عامه از نظر شیعیان ناصبى نمى باشند، چون آنها اولا اهلبیت را دوست دارند و ثانیاً دشمنان آل محمد (ع) را کافر مى دانند، و ثالثاً تمام علماى ما فتوا بر جواز ازدواج با آنها، و وجوب دفن و نماز بر میت آنها داده اند.
-----------------------------------------------------
[1]ـ اسراء/36.
[4]ـ محمد بن عمر زمخشرى، الکشاف (دار الکتاب العربى، 1407 هـ 1987م) ج4، ص220.
[5]ـ همان مدرک، دنبال حدیث، نقل به صورت تلخیص.
[6]ـ حافظ سلیمانى قندوزى، ینابیع المودة (مکتبة بصیرتى قم) ص22.
[8]ـ علاء الدین على المتقى، الهندى، کنزل العمال فى سنن الاقوال و الافعال (مؤسسة الرسالة، بیروت، 1405 هـ 1915م) ج11، ص610.
[9]ـ محمد راغب اصفهانى، المفردات فى غریب القرآن (دفتر نشر الکتاب چاپ دوم، 1404) ص494. کلمه نصب و خلیل بن احمد، ترتیب کتاب العین (مؤسسة نشر اسلامى جامعه مدرسین، چاپ اول، 1414) ص807 کلمه نصب.
[10]ـ رساله توضیح المسائل مراجع عظام، بحث کفر و اقسام آن، و عروة الوثقى، سید یزدى، ج1، بحث کفر (از بحث نجاسات) در بعضى رساله ها مساله 117 ـ بعضى 113 ـ بعضى 111.
[11]ـ بعضى از لغویین نواصب را معنى نموده، "گروهى که با امیر المؤمنین دشمنى دارد"، ظاهراً بر گرفته از روایات باشد، احمد سیاح ـ فرهنگ جامع عربى فارسى (کتابفروشى اسلام، چاپ هشتم، ج4، ص270، ماده نصب.
[12]ـ محمد بن الحسن الحر العاملى، وسائل الشیعه (دار احیاء التراث، لبنان) ج18، ص559، ح12.
[13]ـ همان، باب 10، من ابواب ما یحرم من النکاح، حدیث 15.
[16]ـ رساله علمیه تمام مراجع، بحث نماز بر میت.
نوشته شده توسط : سیدعابس حسینی
